آیا دندان‌ها پس از ارتودنسی دوباره کج می‌شوند؟
یکی از رایج‌ترین سوالاتی که افراد پس از انجام ارتودنسی از دندانپزشک خود می‌پرسند این است:
«آیا ممکن است دندان‌ها بعد از ارتودنسی دوباره کج شوند؟»
پاسخ کوتاه این سوال، متاسفانه بله است. با اینکه ارتودنسی می‌تواند به زیبایی فوق‌العاده‌ای در لبخند منجر شود، اما در صورت بی‌توجهی به برخی اصول مراقبتی، ممکن است دندان‌ها پس از مدتی دوباره جابجا شده و نظم خود را از دست بدهند.
در این مقاله با زبانی ساده و علمی بررسی می‌کنیم چرا این اتفاق می‌افتد، چطور می‌توان از آن جلوگیری کرد و چه کارهایی باید بعد از ارتودنسی انجام داد تا لبخند زیبا و منظم، ماندگار بماند.
بیشتر بخوانید : ارتودنسی نامرئی اصفهان
چرا دندان‌ها پس از ارتودنسی ممکن است دوباره کج شوند؟
دندان‌ها بعد از ارتودنسی در موقعیت جدیدی قرار می‌گیرند، اما بافت‌های اطراف آن‌ها – مثل الیاف لیگامانی، استخوان فک و لثه‌ها – هنوز به این موقعیت جدید عادت نکرده‌اند. بنابراین به دلایل زیر احتمال بازگشت دندان‌ها وجود دارد:
۱. حافظه‌ی عضلانی و بافتی
بافت‌های نگهدارنده دندان، مخصوصاً در ماه‌های ابتدایی پس از ارتودنسی، تمایل دارند دندان‌ها را به موقعیت قبلی خود بازگردانند.
۲. عدم استفاده صحیح از ریتینر (نگهدارنده دندان)
پس از اتمام درمان ارتودنسی، متخصص معمولاً استفاده از ریتینر ثابت یا متحرک را توصیه می‌کند. اگر بیمار به‌درستی از آن استفاده نکند، احتمال کج شدن مجدد دندان‌ها بالا می‌رود.
۳. رشد فک در نوجوانان
اگر ارتودنسی در دوران نوجوانی انجام شود، رشد طبیعی فک می‌تواند باعث تغییر مجدد موقعیت دندان‌ها شود.
۴. فشار زبان و عادت‌های نادرست
برخی افراد عادت دارند هنگام بلع یا صحبت کردن زبانشان را به دندان‌ها فشار دهند یا دندان قروچه کنند. این فشارهای تکراری، به مرور باعث تغییر در موقعیت دندان‌ها می‌شود.
ریتینر؛ کلید ثبات لبخند بعد از ارتودنسی
ریتینر وسیله‌ای است که پس از برداشتن براکت‌های ارتودنسی برای حفظ وضعیت جدید دندان‌ها استفاده می‌شود. استفاده منظم از ریتینر طبق دستور ارتودنتیست، مهم‌ترین عامل در ثبات نتایج ارتودنسی است.
انواع ریتینر
-
ریتینر متحرک: معمولاً از جنس پلاستیک شفاف (ریتینر شفاف یا اسیکس) یا ترکیبی از فلز و پلاستیک است. بیمار باید در طول شب یا طبق دستور پزشک از آن استفاده کند.
-
ریتینر ثابت: سیمی نازک که پشت دندان‌های جلو (معمولاً فک پایین) چسبانده می‌شود و به طور دائمی آن‌ها را در جای خود نگه می‌دارد.
???? نکته مهم: استفاده نکردن از ریتینر حتی برای چند هفته، ممکن است منجر به جابجایی دندان‌ها شود، به‌ویژه در سال اول بعد از درمان.
چند اشتباه رایج که باعث بازگشت دندان‌ها می‌شود
-
رها کردن ریتینر در کشو و فراموشی استفاده از آن
-
تمیز نکردن ریتینر و ایجاد بو یا جرم (که باعث بی‌میلی در استفاده می‌شود)
-
عدم مراجعه به ارتودنتیست برای بررسی‌های دوره‌ای
-
کشیدن دندان‌ها در آینده بدون مشورت با متخصص ارتودنسی
-
عدم درمان بیماری‌های لثه و تحلیل استخوان اطراف دندان‌ها
- بیشتر بخوانید : متخصص ارتودنسی اصفهان
چگونه از کج شدن مجدد دندان‌ها جلوگیری کنیم؟
✅ به‌طور منظم از ریتینر استفاده کنید.
حتی اگر احساس می‌کنید دندان‌هایتان کاملاً ثابت شده‌اند، باز هم طبق نظر پزشک ریتینر را استفاده کنید.
✅ بررسی منظم توسط متخصص ارتودنسی.
سالانه یا طبق زمان‌بندی پزشک، برای ویزیت و بررسی موقعیت دندان‌ها مراجعه کنید.
✅ عادت‌های مخرب را اصلاح کنید.
در صورت دندان‌قروچه یا فشار زبان به دندان‌ها، حتماً با پزشک مشورت کنید. گاهی استفاده از محافظ شب (نایت گارد) توصیه می‌شود.
✅ بهداشت دهان و دندان را جدی بگیرید.
لثه‌های ناسالم و التهاب می‌توانند باعث شل شدن دندان‌ها و تغییر موقعیت آن‌ها شوند.
اگر دندان‌ها دوباره کج شدند، چه باید کرد؟
اگر پس از گذشت چند ماه یا سال از پایان ارتودنسی متوجه کج شدن جزئی یا کلی دندان‌ها شدید، نگران نباشید. در بسیاری از موارد، با ارتودنسی مجدد نیازی نیست و راه‌حل‌های ساده‌تری وجود دارد:
✔ استفاده مجدد از ریتینر
در صورتی که تغییرات جزئی باشند، پزشک ممکن است توصیه کند ریتینر قبلی‌تان را مجدداً استفاده کنید یا ریتینر جدیدی برایتان بسازد.
✔ ارتودنسی مجدد جزئی
اگر کجی دندان‌ها بیشتر باشد، ممکن است به ارتودنسی کوتاه‌مدت (مثلاً ۶ ماهه) نیاز باشد که معمولاً از ارتودنسی نامرئی یا براکت‌های کوچک استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید : ارتودنسی نامرئی اصفهان
نقش ارتودنتیست در جلوگیری از بازگشت
متخصص ارتودنسی با بررسی دقیق ویژگی‌های فک و دندان‌های شما، نوع مناسب ارتودنسی و ریتینر را انتخاب می‌کند. انتخاب نوع ریتینر، مدت زمان استفاده و کنترل رشد فک در نوجوانان، همگی از عواملی است که ارتودنتیست برای جلوگیری از بازگشت دندان‌ها لحاظ می‌کند.
جمع‌بندی: آیا نتیجه ارتودنسی دائمی است؟
نتیجه ارتودنسی می‌تواند طولانی‌مدت و حتی مادام‌العمر باشد، به‌شرطی که مراقبت‌های بعد از ارتودنسی را جدی بگیرید.
با استفاده‌ی درست از ریتینر، رعایت بهداشت، و مراجعه‌های دوره‌ای به متخصص، لبخندتان همیشه منظم و زیبا باقی خواهد ماند.
ما را در اینستاگرام همراهی کنید
